Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamına ve mücadelesine tanıklık etmiş yapılar, bugün Türkiye’nin dört bir yanında müze olarak halkla buluşuyor. Her biri farklı bir döneme, farklı bir şehre ışık tutan bu evler; sadece Atatürk’ün kişisel yaşamına değil, aynı zamanda Cumhuriyet tarihine de pencereler açıyor.
Trabzon’daki Sessiz Devrim: Mal Varlığını Milletine Bıraktığı Köşk
Trabzon’da 19. yüzyıl başlarında Konstantin Kabayanidis tarafından yazlık olarak inşa edilen Rönesans etkili köşk, Atatürk’ün 1924-1937 yılları arasındaki Trabzon ziyaretlerinde konakladığı yer olarak dikkat çekiyor. Bu köşkte geçirdiği son gecede, “Mal ve mülk bana ağırlık veriyor. Bunları milletime bağışlamakla ferahlık duyacağım,” diyerek mal varlığını millete devretme kararını verdi. Atatürk’ün bu anlamlı kararıyla tarih sahnesine çıkan köşk, 1943 yılından bu yana müze olarak hizmet veriyor.
Silifke’deki Tarihî Hacı Hulusi Konağı
Mustafa Kemal Atatürk’ün 1925’te ilk kez misafir edildiği, sonraki ziyaretlerinde de kullandığı Silifke’deki Hacı Hulusi Konağı, 1912 yılında inşa edildi. Dönemin yaşam tarzını yansıtan etnografik öğelerle donatılan müzede, Atatürk’e ait “Gazi M. Kemal” imzalı bir tabanca da sergileniyor. Müze, 1987’de ziyarete açıldı ve 1999’dan bu yana Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi olarak halkı ağırlıyor.
Kayseri’de İki Gün, Bir Beyanname
Kayseri’deki Atatürk Evi, Atatürk’ün 1919’daki Sivas Kongresi sonrası yaptığı ziyarette iki gün konakladığı tarihi bir konaktır. 19. yüzyıl Geç Osmanlı mimarisini yansıtan bu iki katlı yapı, Kayseri’ye özgü kesme taşlarla inşa edilmiştir. Atatürk’ün Kayseri’de yayımladığı beyannamenin izleri ve o döneme ait fotoğraflar da burada sergileniyor. 1983 yılında müze olarak açılan konak, hâlâ yoğun ilgi görüyor.
Ankara’da Bir Karar Evi: Egemenliğin Temeli Burada Atıldı
Milli Mücadele döneminin en kritik kararlarına ev sahipliği yapan Ankara’daki tarihi taş yapı, 1890’da Almanlar tarafından inşa edilmişti. Atatürk bu binada, 27 Aralık 1919’da ilk kez konakladı ve “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” sözünü burada dile getirdi. Demiryolları Müzesi ve Atatürk’ün özel vagonunun da sergilendiği yapı, 1964’ten beri müze olarak hizmet veriyor.
Selanik’te Başlayan Bir Ömür: Atatürk’ün Doğduğu Ev
Atatürk’ün 1881 yılında dünyaya geldiği Selanik’teki pembe boyalı ev, hem aile yaşantısına hem de çocukluk anılarına ev sahipliği yapıyor. 1870 öncesi inşa edilen bu yapı, 1981’de müze hâline getirilmek üzere restore edildi. Evin duvarında, Cumhuriyet’in 10. yılı olan 1933’te asılan ve “Türk milletinin büyük müceddidi burada dünyaya gelmiştir” ibaresi taşıyan levha dikkat çekiyor. İstanbul’dan gönderilen eşyalarla orijinaline uygun şekilde düzenlenen müze, Atatürk’ün doğduğu odayı görme imkânı sunuyor.
