Çocuğunuz sık sık bağırıyor, vuruyor ya da kuralları hiçe mi sayıyor? Uzmanlara göre bu tür davranışlar sadece “yaramazlık” değil, derinleşmeden önce dikkatle ele alınması gereken saldırganlık eğilimlerinin işareti olabilir.
Saldırganlık, birçok uzmana göre tüm insanlarda doğuştan var olan bir dürtü. Bebeklik döneminde diş çıkaran bir bebeğin annesini ısırmasıyla başlayan bu eğilim, çocuk büyüdükçe farklı formlarda varlığını sürdürür. Ancak bu dürtünün nasıl ifade edildiği, büyük ölçüde çevresel koşullar ve ebeveyn tutumlarıyla şekillenir.
Saldırganlık Kendini Nasıl Gösteriyor?
Özellikle okul öncesi dönemde çocukların kendilerini sözel olarak ifade etmekte zorlanmaları, saldırgan davranışları tetikleyebilir. Çocuklar öfkelerini; vurma, tükürme, saç çekme ya da bağırma gibi yollarla dışa vurabilir. Uzmanlara göre bu davranışlar, çocuk engellendiğinde ya da kendini anlaşılmamış hissettiğinde sıkça gözlemlenir.
Bu tür davranışların tek seferlik olması olağandır; ancak tekrarlayan, kontrolsüz ve çevreyle ilişkisini zedeleyen boyutta bir saldırganlık, mutlaka dikkate alınmalıdır.
Saldırgan Çocuklarda Dikkat Çeken Özellikler
Ani öfke patlamaları ve düşük engellenme toleransı
Kurallara uymada zorlanma, sık ceza alma
Diğer çocuklarla sık sık kavga etme
Hayvanlara karşı olumsuz tutum geliştirme
Şiddet içerikli oyunlara ve yayınlara ilgi duyma
Neden Bu Kadar Saldırgan?
Saldırgan davranışların birçok nedeni olabilir. Ebeveynlerin tutarsız ya da aşırı otoriter tavırları, çocuğun sevgi ihtiyacının yeterince karşılanmaması ya da fiziksel cezalandırmalara maruz kalması bu nedenlerden yalnızca bazıları. Ayrıca medya etkisi, özellikle şiddet içerikli televizyon programları ve bilgisayar oyunları da saldırganlığı tetikleyebiliyor.
Toplumun cinsiyet rollerine bakışı da bu eğilimleri etkiliyor. Örneğin, erkek çocukların saldırgan davranışları çoğu zaman “ataklık” ya da “güçlü kişilik” olarak değerlendirilerek farkında olunmadan pekiştirilebiliyor.
Ailelere Düşen Görev Ne?
Psikologlar, saldırgan davranışlar karşısında çocukların cezalandırılmasından çok, bu davranışların arkasındaki duyguların anlaşılmasını öneriyor. Uzmanlar ailelere şu tavsiyelerde bulunuyor:
Saldırgan davranışlar karşısında çocukla konuşmak için onun sakinleşmesini bekleyin.
Çocuğun duygularını ifade etmesine alan tanıyın; onu anlamaya çalışın.
Şiddet içerikli TV programları ve bilgisayar oyunlarından uzak tutun.
Saldırganlığı dışa vurabileceği resim, spor ve oyun gibi alternatif etkinlikler sunun.
Tutarlı disiplin anlayışıyla yaklaşın; kurallarınız net ve sevgiyle dengelenmiş olsun.
En önemlisi, çocuğun temel duygusal ihtiyaçlarının karşılandığından emin olun.
Çocuklar saldırgan doğmaz, saldırganlığa itilir. Uzmanlara göre çocukların saldırgan davranışlarını anlamak ve dönüştürmek, hem bireysel gelişimleri hem de toplumsal uyum açısından hayati önem taşıyor.
