Türkiye’de Cilt Kanseri Vakaları Neden Hızla Artıyor?
Türkiye’de cilt kanseri görülme oranları son 10 yılda endişe verici bir artış gösteriyor. Uzmanlar, bu artışın temel nedenleri arasında yetersiz güneş koruyucu kullanımı, nüfusun yaşlanması, solaryum alışkanlığındaki yükseliş ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaşmasıyla birlikte erken teşhis oranlarının artmasını sıralıyor. Ciltteki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkan bu tehlikeli hastalık türü, erken evrede fark edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. En sık görülen türleri arasında bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve daha hızlı ilerleyebilen, hayati risk taşıyan malign melanom bulunuyor.
Çocukluk Yanıkları ve Solaryum Büyük Risk Taşıyor
Cilt kanseri oluşumunda genetik yatkınlığın yanı sıra çevresel faktörlerin de önemli bir rol oynadığı belirtiliyor. Uzmanlar, ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süreli maruz kalmanın en büyük tetikleyici olduğunu vurguluyor. Açık ten, açık renk saç ve göz, çilli cilt yapısı, ailede cilt kanseri öyküsü, bağışıklık sisteminin zayıflığı, ileri yaş, çok sayıda ben bulunması, uzun süre güneşte çalışan meslek grupları ve özellikle çocukluk döneminde yaşanan şiddetli güneş yanıkları risk faktörleri arasında sayılıyor. Solaryum kullanımı da UV ışınlarına yoğun maruziyet nedeniyle ciddi bir risk oluşturuyor.
Benlerdeki Değişimlere Dikkat! Erken Teşhis Hayat Kurtarır
Uzmanlar, cilt kanserinin erken teşhisi için bireylerin kendi ciltlerini düzenli olarak kontrol etmelerinin önemini vurguluyor. Özellikle benlerde şekil, renk veya büyüklük değişimi, kanayan, kabuklanan veya uzun süre iyileşmeyen yaralar, düzensiz kenarlı ve birden fazla renk tonuna sahip lekeler gibi belirtilerin ciddiye alınması gerekiyor. Cilt kanseri genellikle 50 yaş üstü bireylerde daha sık görülse de, melanom tipi cilt kanserinin genç yaşlarda da görülebilmesi, her yaşta dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor. Tanı sürecinde dermatolojik muayene, dermatoskop incelemesi ve gerektiğinde biyopsi yapılıyor. Erken teşhisin tedavi başarısını doğrudan etkilediği unutulmamalıdır.
Cilt Kanserinden Korunmanın Yolları
Cilt kanserinden korunmak için alınabilecek basit ama etkili önlemler bulunuyor. Uzmanlar şu önerilerde bulunuyor:
Güneş ışınlarının en yoğun olduğu 10:00-16:00 saatleri arasında doğrudan güneşe maruz kalmaktan kaçının.
Dışarıda bulunmanız gerekiyorsa gölge alanları tercih edin.
UVA ve UVB koruması olan, SPF 30 ve üzeri geniş spektrumlu güneş kremlerini düzenli olarak kullanın ve her iki saatte bir yenileyin. Yüzme veya terleme sonrası tekrar uygulayın.
Geniş kenarlı şapka, güneş gözlüğü ve uzun kollu giysilerle fiziksel koruma sağlayın.
Çocukluk çağından itibaren güneşten korunma bilincini yerleştirin.
Solaryum kullanımından kesinlikle kaçının.
Vücudunuzdaki ben ve lekeleri düzenli olarak kontrol edin ve yılda bir kez dermatoloji uzmanına muayene olun.
Cilt kanseri, alınacak önlemlerle büyük ölçüde önlenebilir bir hastalıktır. Farkındalık oluşturmak, güneşten korunmayı alışkanlık haline getirmek ve düzenli doktor kontrollerini ihmal etmemek hayati önem taşımaktadır. Cildinizde fark ettiğiniz herhangi bir değişiklikte vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız sağlığınız için kritik olabilir.
