Günlük hayatta sıkça kullandığımız, yerli ve milli olduğunu düşündüğümüz birçok marka aslında yabancı sermayenin çatısı altında faaliyet gösteriyor. Hâlâ Türk gibi görünen ama artık yabancı yatırımcıların sahibi olduğu markalar listesi şaşırtıcı detaylar içeriyor.
Türk sandığımız ama yabancı olan markalar:
Hacı Şakir:
Türkiye’nin en köklü sabun markalarından biri olan Hacı Şakir, 1889 yılında İstanbul’da kuruldu. Kuşaklar boyu “Türk malı” olarak bilinen bu marka, 1990’lı yıllarda dünyanın önde gelen temizlik ürünleri üreticilerinden Colgate-Palmolive’in bünyesine katıldı. Hâlâ ülkemizde üretiliyor olsa da, marka yönetimi artık Amerikan merkezli bu dev şirketin kontrolünde.
Trendyol:
Trendyol, Türk girişimci Demet Mutlu tarafından kuruldu. Ancak 2018 yılında Çin merkezli e-ticaret devi Alibaba, Trendyol’un çoğunluk hissesini satın aldı. Marka hâlâ Türkiye’de faaliyet gösteriyor, ancak artık bir Çinli teknoloji devine ait.
Kamil Koç:
Türkiye’nin en eski otobüs firmalarından biri olan Kamil Koç, 1926 yılında kuruldu. Yerli ulaşımın simgelerinden biri olarak bilinse de 2019 yılında Almanya merkezli FlixBus tarafından satın alındı. Böylece Kamil Koç da yabancı sermayeli bir markaya dönüştü.
Falım Sakız:
Çocukluk anılarının vazgeçilmezlerinden olan Falim sakız, uzun yıllar yerli üretici Mondelez Türkiye’ye aitti. Ancak Mondelez International, ABD merkezli bir çok uluslu gıda devi. Yani bugün Falim sakız da bir Amerikan markasının Türkiye kolu olarak üretiliyor.
Doğadan Çay:
Bitki çayı denince akla gelen ilk markalardan olan Doğadan, 1975 yılında Türkiye’de kuruldu. Ancak 2010 yılında Japonya merkezli gıda ve içecek devi Kirin Group’un çatısı altına girdi. Türkiye’deki üretim devam etse de mülkiyet artık Japonlara ait.
Kent Şekerleme:
1927 yılında temelleri atılan Kent Gıda, Türkiye’nin en bilinen şekerleme markalarından biriydi. 1956 yılında İstanbul’a taşınarak üretime başlayan firma, 1960 yılında şeker üretiminin yanı sıra sakız üretimine de başladı. Kent Şekerleme, yıllarca Türk halkının damak tadını şekillendirerek, tatlı tüketiminde önemli bir yer edindi. Ancak 2002 yılında Cadbury, Kent Gıda’nın hisselerinin büyük bir kısmını satın aldı ve böylece markanın sahiplik yapısı değişmeye başladı. 2010 yılında Cadbury, dünya çapında tanınan bir çikolata devi olan Kraft Foods tarafından satın alındı. Kent Gıda, bu dev satın almanın ardından Kraft Foods bünyesine dahil oldu. 2012 yılında ise Kraft Foods, temel gıda ürünlerini ayırarak Mondelez International adı altında global atıştırmalık ürünler üretmeye başladı. Bugün Kent Gıda, Mondelez International’ın bir parçası olarak Türkiye pazarında faaliyetlerini sürdürüyor.
Erikli Su:
Türkiye’nin en çok tercih edilen su markalarından biri olan Erikli, 2006 yılında İsviçre merkezli Nestlé Waters tarafından satın alındı. 2021 yılında ise Erikli’nin yönetimi bir süre yeniden yerli yatırımcıya geçti.
Atasun Optik:
Görünüşe Aldanmayın Gözlük ve optik ürünlerinde Türkiye genelinde yaygın mağaza ağına sahip olan Atasun Optik, aslında Hollanda merkezli GrandVision grubunun bir parçası. Marka, Türkiye’de faaliyetlerini sürdürüyor ancak karar mekanizmaları yurt dışında bulunuyor.
Çamlıca Gazoz:
Çamlıca Gazoz, 1946 yılında Ekrem ve Nezif Erklikardeşler tarafından üretildi. O dönemde yerli halkın tercihi olan Çamlıca Gazoz, yıllar içinde Türkiye’nin önemli gazoz markalarından biri haline geldi. Ancak 2002 yılında, Ülker tarafından satın alındı ve bu, markanın dönüm noktalarından biri oldu. 2002 yılındaki satışın ardından, 2011 yılında Çamlıca Gazoz, Japon içecek devi DYDO DRINCO tarafından satın alındı. Bu satışla birlikte, marka Japonya merkezli bir şirketin kontrolüne geçti. Bugün Çamlıca Gazoz, Japonya merkezli DYDO DRINCO’nun bir parçası olarak Türkiye’deki üretim faaliyetlerini sürdürüyor.
